“Edirne Kırmızısı” kitabı düzenlenen törenle kitaplıktaki yerini aldı.
TÜ Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu kente ait bir değerin gün yüzüne çıkartılmasının mutluluğunu yaşadıklarını söyledi.
Edirne Kırmızısı’nın dünyaca ünlü bir değer olduğunu vurgulayan Tabakoğlu, şunları kaydetti:
“Edirne'nin en küçük ayrıntısının bile bir büyük hikayesi vardır. Bunlar gün yüzüne çıkmayı bekliyor. İşte belki çok önemsemediğimiz çinilerdeki, Edirnekari'deki o kırmızı renk bir dönem efsane olmuş, casusluk işlevlerine konu olmuş. 15. Yüzyılda bu rengi bulabilmek için insanlar bir çaba göstermişler. Edirne’ye ait bir kültürü tekrar gün yüzüne çıkartıyoruz.
Üniversiteye düşen de budur. Bu anlamda gerçekten önemli bir iş yapılmıştır. Bu kitabın varlığı tespit edildikten sonra kütüphanemizin devreye girmesiyle uzun bir yolculuktan sonra Edirne Kitaplığına konulmak üzere Amerika’dan geldi. Bir değerimizi daha ortaya çıkardık. Bu kırmızıyla artık hediyelik eşyalar, yeni tasarımlar, yeni sanat eserleri belki gün yüzüne çıkacak. Biz var olan değerlerimizi yaşatacağız. Daha da büyütmek için uğraşacağız. Bunun mutluluğu içerisindeyiz. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.”
Uluslararası literatürde Fransızca ismiyle “Rouge d’Andrinople” olarak bilinen ve bu isimle basılı olan kitap Trakya Üniversitesi (TÜ) tarafından yapılan araştırma sonucunda Amerika’dan getirilerek TÜ Kütüphanesi Edirne Kitaplığı’na kazandırıldı.
Törende konuşan Edirne Kültür ve Turizm Müdürü Hacıoğlu ise, uluslararası öneme sahip “Edirne Kırmızısı”nın UNESCO’ya girmesi için adaylı başvurusu yapacaklarını söyledi.
Edirne Kırmızısı'nın tanınırlığını artırmak istediklerini ifade eden Hacıoğlu, “Edirne Kırmızısı'nın UNESCO'nun 'Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi'ne girmesi için çalışma yürütüyoruz. 2018'in ilk toplantısında üniversitemiz, belediyemiz, müdürlüğümüz ve bu işe gönül veren kişilerin katkılarıyla bu değerin tanıtımını yapacağız. Yerel, ulusal ve UNESCO bazında Edirne'nin çok önemli değerleri var. Bunu daha da arttırmak istiyoruz. Edirne Kırmızısı'nı da ilk önce il envanterine, ardından ulusal envantere ve nihayetinde UNESCO’ya kadar uzanan bir süreç bizi bekliyor. Bunun için çalışacağız ve inşallah hedeflediğimiz yere varacağız.” dedi.
Konuşmaların ardından Edirne Kırmızısı kitabı kütüphanenin Edirne Kitaplığı bölümüne konuldu.
EDİRNE KIRMIZISI RENGİ
Kaynaklarda Edirne lal'ı olarak bilinen “Edirne Kırmızısı” özellikle çini, Edirnekari ve ahşap boyamalarında 15’inci yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır.
Çeşitli arşivlerde, Edirne Kırmızısı'nın üretiminde söküotu, mazı, şap, zeytinyağı ve beyaz sabun gibi malzemelerin kullanıldığı da yazmaktadır.
Şu an Selimiye Camisi müezzin mahfilinin ahşap bezemelerinde görülmesi mümkün olan Edirne Kırmızısı 18’inci yüzyılın ortalarından itibaren Avrupalılar tarafından da keşfedilmiş ve daha çok tekstil boyama işlerinde kullanılmıştır.
Avrupa’da başarılı olarak ilk defa 1740'lı yıllarda Fransa’da üretilmiş ve daha sonra ‘Edirne Kırmızısı’ adını almış, sonraki yıllarda da ticari olarak uygulanabilir hale getirilmiştir. Avrupa’yı bir kırmızı modası sardığı için, 1768 yılında da Amsterdamlı iki tüccar, Hollanda’da yaşayan bir Türk usta ile beraber “Edirne Kırmızısı”nı üretmeye başlamışlardır.
