CHP Edirne İl Kadın Kolları, Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı verilişinin 89. yıldönümü ve Dünya Kadın Hakları Günü dolayısıyla bugün basın açıklaması yaptı.
5 Aralık Türk Kadının Seçme ve Seçilme Hakkını elde edişinin 89. yıl dönümünde CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Aylin Nazlıaka’nın açıklaması 81 ilde eş zamanlı olarak okundu. Açıklamayı Edirne’de de CHP Kadın Kolları Merkezi Yönetim Kurulu üyesi, CHP Edirne İl Kadın Kolları Başkanı Çiğdem Gegeoğlu okudu.
Gegeoğlu, “Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ünönderliğinde, 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı. O dönemde parlamentoda sadeceerkek milletvekilleri vardı. Oysa Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı içinverilen milli mücadelede kadınlar ve erkekler yan yana, omuz omuzaydı.Takvimler 5 Aralık 1934’ü gösterdiğinde ise biz kadınlar Türkiye Büyük MilletMeclisi’ne seçme ve seçilme hakkını kazandık. Dönemin Başbakanı İsmetİnönü’nün ifadesiyle; ‘kadının kurtuluş devrimi’ gerçekleşti. Bugün, bu kurtuluşdevriminin 89. yıl dönümü. Kutlu olsun!Birçok gelişmiş ülkeden önce eşit yurttaşlığı elde etmenin haklı gururunuyaşayan kadınlar, 1935’te gerçekleşen seçimlerde aday oldu ve oy kullandı.Akın akın sandıklara koştu. Büyükşehirlerde kadın ve erkeklerin oy kullanmaoranı birbirine çok yakındı. 17 kadın milletvekili Meclis’e girdi. Bir yıl sonrakiara seçimde kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı. O dönem, Meclis’teki kadınmilletvekili oranımız yüzde 4,6 oldu ve parlamentoda kadın temsilinde dünyadaikinci sıraya yerleştik.Bu gurur tablosunun üzerinden 89 yıl geçmesine rağmen, kadınlar hala siyasettebirçok eşitsizlikle karşı karşıya. Parlamentolar Arası Birlik’in 2023 verilerinegöre dünyada parlamentoda kadın temsilinde 186 ülke arasında en alt sıralarageriledik. Pakistan, Suudi Arabistan ve Somali eşit temsilde bizim önümüzdeler.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) Haziran 2023 raporunagöre; Türkiye’de kadınların siyasete katılımı OECD ortalamasının da gerisindekaldı. Raporda, Finlandiya’da kabinede kadın temsil oranı yüzde 64.3 ikenTürkiye’de bu oran yüzde 5.9 ‘dur. Yine aynı rapora göre, Bakanlar Kurulu’ndakadın temsili konusunda 42 ülke arasında 38. sırada yer alıyoruz. Parlamentodakadın temsilinde Güney Kore’den sonra, Bakanlar Kurulu’nda ise ÇekCumhuriyeti’nden sonra geliyoruz.Kadın kimliğinin, ulusal meclislerde ve yerel yönetimlerde temsili için kritikeşik yüzde 33’dür. Yüzde 33’ün altındaki bir oran, kadınların temsil edilmediğianlamına gelmektedir. 1934 yılından bu yana 24 Genel Seçim gerçekleşti. Toplam 11 bin 985milletvekili Meclis’te görev yaptı. Bu vekillerin sadece 717’si kadın. 2023 genelseçimlerinde Hüda-Par ve Yeniden Refah Partisi’nin Türkiye Büyük MilletMeclisi’ne girmesiyle, Cumhuriyet tarihinin en cinsiyetçi parlamentosu oluştu.600 milletvekilinin sadece 119’u yani yüzde 19.83’ü kadın. 27. Dönemparlamentosunda yüzde 17.1 olan bu oran, 28. Dönemde sadece yüzde 2, 73artabildi. Yine kritik eşik olan yüzde 33’ü bile yakalayamadık.
Oysa 2022’de yapılan bir araştırmaya göre, Türk toplumu kadının siyasette dahafazla temsil edilmesini istiyor. Verilere göre, kadınların yüzde 71’i, erkeklerinyüzde 54’ü kadın siyasetçi sayısı artınca, Türkiye’nin gelişeceğini, daha iyi birtoplum haline geleceğini düşünüyor.Önümüzde yerel seçimler var. Ülkemizde 1930-2019 yılları arasında yapılan 19yerel seçimde, toplamda sadece 156 kadın belediye başkanı seçildi. Erkeklerdeise bu sayı 32 bin. 31 Mart yerel seçimlerine göre 1389 belediye başkanınınsadece 22’si, yani yüzde 2’si kadın. 2019 sonuçlarına göre, Türkiye’deki 50.217muhtardan sadece 1.119’u; yani yüzde 2’si kadın. Kadın belediye meclis üyesioranı en fazla yüzde 11, kadın il genel meclis üyesi oranı ise en fazla yüzde 3olabildi.
Kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanması eşitlik mücadelesinin önemliparçasıdır. Cumhuriyet Halk Partisi olarak ana hedefimiz tam eşitliktir. Bukonuda dev bir adım atmış ve kadınların siyasette eşit temsilini sağlayabilmekamacıyla Siyasi Partiler Yasası’nda değişiklik öngören teklifimizi TürkiyeBüyük Millet Meclisi’ne sunmuştuk. Listelerin bir kadın bir erkek şeklinde“fermuar yöntemi” ile yapılmasını şart koşmuştuk. Teklifimiz, AKP ve MHPoyları ile reddedilmişti. Bu konudaki kararlılığımız devam ediyor. Şu andaPartimizin üst yönetimini oluşturan Gölge Kabine’nin yarısı kadın, yarısıerkeklerden oluşuyor.Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları olarak, son üç yılda partimize yaklaşık165 bin yeni kadın üye kazandırdık. Yüzde 30’un altında olan kadın üyeoranımızı yüzde 37’ye çıkardık. Kadınların siyasette daha aktif olması içinçalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki seçimlerde kadın temsilini en azikiye katlamaya kararlıyız. Belediye meclisi üyeliklerinde fermuar sistemiuygulanmasını çok önemsiyoruz. Tüm CHP’li belediyelerde eşitlik birimikurulmasını ve yerel yönetim kadrolarında yüzde 50 cinsiyet kotasıuygulanmasını hedefliyoruz.” dedi.
